سرب
فلز سرب (Lead) یک عنصر شیمیایی با نماد Pb و عدد اتمی 82 است،این فلز نرم، سنگین و سمی است که به طور طبیعی به رنگ خاکی یا خاکستری تیره دیده می‌شود و به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در برخی صنایع استفاده می‌شود، اما به دلیل اثرات مضر آن بر سلامتی، استفاده از آن محدود شده است.
- نماد شیمیایی: Pb
- عدد اتمی: 82
- جرم اتمی: 207.2 گرم بر مول
- دمای ذوب: 327.5 درجه سلسیوس
- دمای جوش: 1749 درجه سلسیوس
- چگالی: 11.34 گرم بر سانتی‌متر مکعب (فلزی سنگین)
شرکت نوید پرتونما تولید کننده ورق های سربی با درجه خلوص بالای 99.9% در ضخامت های مختلف(1 میلی متر،1.2 میلی متر،1.5 میلی متر و 2 میلی متر و 3 میلی متر و… می باشد .
تاریخچـــــــه
فلز سرب (Pb) یکی از قدیمی‌ترین فلزات شناخته شده برای بشر است که تاریخ استفاده از آن به دوران باستان برمی‌گردد.سرب به دلیل ویژگی‌های خاص خود، مانند وزن زیاد، نرم بودن و سهولت در شکل‌دهی، در طول تاریخ در صنایع مختلف به کار رفته است. در اینجا تاریخچه مختصری آورده شده است:
دوران باستان:
- آغاز استفاده: در حدود 3000 سال قبل از میلاد مسیح شناخته شد و در تمدن‌های باستانی مانند مصر، یونان و روم باستان استفاده می‌شد.
- مصر باستان: مصریان باستان برای ساخت جواهرات و وسایل تزیینی استفاده می‌کردند و همچنین از آن در فرایندهای کشاورزی و معماری بهره می‌بردند. همچنین در ترکیب برخی از مواد آرایشی و دارویی به کار می‌رفت.
- یونان و روم باستان: رومی‌ها از سرب در لوله‌کشی و ساخت سیستم‌های آبیاری استفاده می‌کردند. آن‌ها از لوله‌های سربی برای انتقال آب به منازل و ساختمان‌ها بهره می‌بردند، که یکی از نخستین کاربردهای گسترده سرب در صنعت ساخت و ساز بود.
قرون وسطی:
- در دوران قرون وسطی، استفاده از سرب در صنایع مختلف همچنان ادامه داشت، به ویژه در ساخت سقف‌های فلزی برای ساختمان‌ها و همچنین در تولید رنگ‌ها.
- در رنگ‌های نقاشی و رنگ‌آمیزی شیشه‌ها استفاده می‌شد و به همین دلیل برخی از آثار هنری قرون وسطی دارای سرب هستند.
دوران جدید:
- قرن 18 و 19: در این دوران، استفاده از سرب در تولید باتری‌ها، لحیم‌ها و رنگ‌ها افزایش یافت. همچنین به دلیل خاصیت نرم و چکش‌خواری آن، در ساخت قطعات فلزی مورد استفاده در صنایع مختلف مثل معماری و ساخت وسایل خانگی به کار می‌رفت.
- شوک صنعتی: در این دوران، با صنعتی شدن جوامع، سرب به طور گسترده‌تری در تولید محصولات مختلف استفاده می‌شد. اما در این زمان بود که اثرات سمی سرب و خطرات ناشی از تماس با آن برای سلامت انسان بیشتر شناخته شد.
قرن 20 و 21:
- کاهش استفاده به دلیل سمیت: از اواخر قرن 20 میلادی به بعد، استفاده آن دلیل خطرات زیست‌محیطی و بهداشتی آن به شدت کاهش یافت. در این دوره، استفاده از سرب در تولید بنزین (که به عنوان بنزین سرب‌دار شناخته می‌شود) و رنگ‌ها ممنوع شد.
- اقدامات بین‌المللی: در دهه‌های اخیر، نهادهای جهانی مانند سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان محیط زیست آمریکا (EPA) اقداماتی برای کاهش سطح سرب در محیط زیست انجام داده‌اند. این اقدامات شامل ممنوعیت استفاده در مواد غذایی، رنگ‌ها، و لوازم مصرفی بوده است.
کاربردها
- در چندین زمینه کاربرد دارد، اما به دلیل سمی بودن آن، استفاده از آن محدود شده است. مهمترین کاربردها عبارتند از:
- باتری‌های سرب-اسید: برای ذخیره انرژی در خودروها و سیستم‌های اضطراری.
- لحیم‌کاری: برای اتصالات فلزی و الکترونیکی (با کاهش استفاده به دلیل سمیت).
- شیلدهای حفاظتی: در برابر اشعه رادیواکتیو و ایکس.
- صنعت ساختمان: در ساخت سقف‌ها و پوشش‌های فلزی.
- رنگ‌ها: در گذشته برای رنگ‌آمیزی، که اکنون به دلیل سمیت، استفاده از آن کاهش یافته است.
امروزه استفاده از سرب به دلیل اثرات منفی آن بر سلامت انسان و محیط زیست کاهش یافته است.
