آشنایی با روپوش سربی

روپوش سربی (Lead Apron)

روپوش سربی یکی از تجهیزات حفاظتی است که به‌طور خاص برای حفاظت فردی در برابر اشعه‌های یونیزه‌کننده، مانند پرتوهای ایکس و اشعه گاما طراحی شده است. این روپوش‌ها به ویژه در زمینه‌های پزشکی، دندان‌پزشکی، صنعتی و تحقیقاتی استفاده می‌شوند. در ادامه به جزئیات بیشتری درباره پوشش سربی می‌پردازیم:

ویژگی‌ها و ساختار روپوش سربی:

1. جنس و مواد ساخت:
   • سرب ماده اصلی مورد استفاده در ساخت روپوش‌های سربی است، زیرا سرب دارای چگالی بالا و خاصیت جذب پرتوهای یونیزه‌کننده است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که سرب به‌طور مؤثر از اشعه‌های مضر جلوگیری کند.
   • در برخی مدل‌ها، به‌جای سرب، از آلیاژهای سربی و مواد سبک‌تر استفاده می‌شود تا وزن روپوش کاهش یابد و راحت‌تر پوشیده شود.
2. ضخامت:
   • ضخامت لایه‌های سربی در روپوش‌های سربی متفاوت باشد. هرچه ضخامت بیشتر باشد، قدرت محافظت روپوش در برابر پرتوها افزایش می‌یابد.
   • میزان حفاظت روپوش های سربی معادل 0.25 و 0.35 و 0.5 mm pb می باشند .از مهم ترین نکات آشنایی با روپوش سربی ،انتخاب روپوش سربی استاندارد و متناسب با بخش تصویربرداری می باشد .که برای دستگاه های تصویربرداری کم توان مانند پری اپیکال PA میزان سرب 0.25دستگاه های تصویربرداری OPG  میزان سرب 0.35دستگاه های تصویربرداری پر توان مانند سی تی اسکن ، رادیولوژی ، اتاق عمل میزان سرب 0.5به عنوان استاندارد پوشش های سربی تعریف شده است .
3. ساختار و طراحی:
   • روپوش‌های سربی معمولاً در دو نوع تمام بدن و مناطقی خاص (مثل شیلد تیروئید، شیلد سینه، شیلد شکم) طراحی می‌شوند.
   • پوشش ها معمولاً به‌صورت مانند جلیقه، دستکش، روپوش یا دامن ساخته می‌شوند و بر اساس نیاز می‌توانند به صورت دو طرفهیا یک طرفه طراحی شوند.
4. مقاومت در برابر پرتوها:
   • روپوش‌های سربی به‌طور مؤثر اشعه‌های یونیزه‌کننده را جذب کرده و میزان تابش اشعه به بدن فرد را کاهش می‌دهند.
5. وزن و راحتی:
   • از آنجا که سرب ماده‌ای سنگین است، روپوش‌های سربی معمولاً وزن زیادی دارند. برای راحتی بیشتر، معمولاً از مواد نرم و انعطاف‌پذیر در قسمت داخلی روپوش‌ها استفاده می‌شود.
   • برخی تولیدکنندگان برای کاهش وزن از مواد ترکیبی یا سرب با وزن کمتر استفاده می‌کنند.

کاربردهای روپوش سربی:

1. پزشکی:
   • در بیمارستان‌ها و مراکز تصویربرداری پزشکی، از روپوش‌های سربی برای محافظت از پزشکان، پرستاران و بیماران در برابر پرتوهای رادیولوژی (رادیوگرافی، سی‌تی‌اسکن، ماموگرافی) استفاده می‌شود.
   • این پوشش‌ها به‌ویژه در هنگام انجام آزمایش‌های رادیوگرافی برای جلوگیری از آسیب‌های بلندمدت به بافت‌های بدن که در معرض تابش قرار دارند، حیاتی هستند.
2. صنایع هسته‌ای:
   • در صنایع هسته‌ای و آزمایشگاه‌های علمی، از روپوش‌های سربی برای محافظت از کارکنان در برابر تابش‌های ناشی از مواد رادیواکتیو استفاده می‌شود.
3. شغل‌های مرتبط با پرتوهای یونیزه‌کننده:
   • افرادی که در معرض پرتوهای یونیزه‌کننده قرار دارند، مانند کارکنان آزمایشگاه‌های شیمی و فیزیک، تکنسین‌های رادیولوژی، و پرسنل مراقبت‌های پزشکی، به‌طور مرتب از این روپوش‌ها استفاده می‌کنند.

اهمیت استفاده از روپوش سربی:

• کاهش خطرات سلامتی: پرتوهای یونیزه‌کننده می‌توانند باعث آسیب به DNA، سرطان، و اختلالات دیگر شوند. روپوش‌های سربی با کاهش شدت تابش این پرتوها به بدن، خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از تابش را کاهش می‌دهند.
• پیشگیری از آسیب‌های فوری و بلندمدت: در مواقعی که تابش‌های شدید و طولانی مدت وجود دارد، روپوش‌های سربی می‌توانند از آسیب‌های جدی مانند سوختگی‌های پرتو و دیگر مشکلات بهداشتی جلوگیری کنند.

نتیجه‌گیری:

روپوش سربی یک وسیله ضروری برای محافظت از بدن در برابر پرتوهای مضر است که در حوزه‌های مختلف پزشکی، صنعتی، و هسته‌ای کاربرد گسترده‌ای دارد. این روپوش‌ها با جذب اشعه‌های یونیزه‌کننده، از آسیب‌های بلندمدت به سلامتی جلوگیری می‌کنند و به‌ویژه در محیط‌هایی که در معرض تابش قرار دارند، اهمیت زیادی دارند.